Firma, w której jestem zatrudniona ma problemy finansowe. Pracodawca chce wysłać nas na urlopy bezpłatne. Planowałam ciążę i nie wiem, czy obejmować mnie będzie ochrona ubezpieczeniowa? Czy po urlopie bezpłatnym przysługuje mi ubezpieczenie chorobowe? Czy mogę skorzystać z L4 przed porodem? Czy będę mogła pójść na urlop macierzyński? Jak w takiej sytuacji jest z wynagrodzeniem?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie prawa cywilnego i ubezpieczeń społecznych:

Warunkiem nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego jest urodzenie dziecka w okresie trwania ubezpieczenia albo w okresie urlopu wychowawczego. Rozdzielne traktowanie przez ustawodawcę okresu trwania ubezpieczenia i okresu urlopu wychowawczego, który jest okresem przerwy w świadczeniu pracy, a nie przerwy w trwaniu tytułu do ubezpieczenia, prowadzi do wniosku, że okres trwania ubezpieczenia jest rozumiany węziej niż okres trwania tytułu do ubezpieczenia.

W ujęciu ustawy okres trwania ubezpieczenia utożsamiany jest z tym okresem trwania tytułu, w którym istniał obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe, albo nastąpiło zwolnienie z tego obowiązku (np. okres niezdolności do pracy z powodu choroby).

Prawo do zasiłku macierzyńskiego nie powstanie zatem w sytuacji urodzenia dziecka w okresie urlopu bezpłatnego. Zatem po okresie urlopu bezpłatnego pracownicy będzie przysługiwało świadczenie chorobowe oraz zasiłek macierzyński.

Urlopy bezpłatne charakteryzują się tym, że pracownik jest zwolniony od świadczenia pracy, a pracodawca od płacenia mu za ten okres wynagrodzenia.

Urlopy bezpłatne można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej należą urlopy udzielane na wniosek pracownika. Jedynym warunkiem formalnym jest złożenie przez pracownika wniosku na piśmie. Pracownik może nie podawać w nim nawet przyczyny, dla której prosi o udzielenie urlopu. Udzielenie takiego urlopu jest pozostawione swobodnej decyzji pracodawcy. Podczas tego urlopu stosunek pracy ulega zawieszeniu. Pracownikowi nie przysługują w tym czasie żadne uprawnienia pracownicze.

Jedynie, o czym była mowa przy omawianiu urlopów wypoczynkowych, urlop bezpłatny udzielony na okres krótszy niż jeden miesiąc nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym.

Drugą grupę urlopów stanowią te, do udzielenia których pracodawca jest zobowiązany przez odpowiednie przepisy prawa. Taki urlop bezpłatny na ogół jest zaliczany do uprawnień pracowniczych.

Podstawa prawna:
Ustawa kodeks pracy ( Dz.U z 1998 Nr 21 poz. 94 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com