Pytanie Czytelnika: Urlop bezpłatny a ubezpieczenie społeczne

Prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą byłem zatrudniony na podstawie umowy o pracę w jednym zakładzie pracy na 1/2 etatu i z tego tytułu podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącu lipcu 2007 stanowiła 500 zł, przy czym w dniu 04.07.2007 u tego pracodawcy przebywałem na urlopie bezpłatnym. Jednocześnie byłem zatrudniony na podstawie umowy o pracę w innym zakładzie pracy, również na 1/2 etatu i z tego tytułu moja podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącu lipcu 2007 stanowiła 550 zł (w 2007 minimalne wynagrodzenie wynosiło 936 zł). Czy w dniu 04.07.2007, jako prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą podlegałem obowiązkowi ubezpieczeń społecznych?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie prawa cywilnego i ubezpieczeń społecznych:

Jeżeli osoba przebywa na urlopie bezpłatnym i podejmuje zatrudnienie w innej firmie to ta firma przejmuje obowiązki opłaty składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przy założeniu, iż ta sama osoba prowadzi działalność gospodarczą, wówczas z tego tytułu opłaca jedynie składkę zdrowotną.

Zgodnie z wykładnią art. 174 § 1 Kodeksu pracy na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Przy udzielaniu urlopu bezpłatnego dłuższego niż 3 miesiące strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.  

Za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.  

W art. 174 § 2 KP przyjęto zasadę, że okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do stażu pracy, od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze, przy czym urlop bezpłatny trwający nie dłużej niż miesiąc nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego, przysługującego pracownikowi w danym roku kalendarzowym.

Reguła ta nie znajduje zastosowania w przypadkach unormowanych w przepisach szczególnych. Analiza tych przepisów wskazuje, że chodzi tu o przypadki obligatoryjnych urlopów bezpłatnych, wśród których fakultatywnym urlopem bezpłatnym jest także urlop udzielany przez pracodawcę z jego inicjatywy, jednak za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie, w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między zainteresowanymi pracodawcami.

Można go udzielić wówczas, gdy macierzysty pracodawca okresowo nie ma możliwości wykorzystania pracowniczej gotowości do pracy w ramach istniejącego stosunku pracy i na czas oznaczony zawiera z innym pracodawcą porozumienie w sprawie wykonywania przez jego pracownika (pracowników) pracy na rzecz tego pracodawcy.

Udzielenie go jest możliwe także w przypadku pracodawców współpracujących ze sobą, gdy do wykonania zadań jednego z nich potrzebne jest okresowe wsparcie kadrowe drugiego.

Podstawa prawna:
Ustawa kodeks pracy ( Dz. U z 1998 Nr 21 poz 94 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com