W 2011 założyłem działalność gospodarczą, ale wszystkie zlecenia realizuję za granicą. Wynająłem biuro księgowe. Księgowa złożyła do ZUS wniosek, rejestrujący moich pracowników, ale otrzymałem odpowiedź, że składki należy płacić tam, gdzie pracują zatrudnione przeze mnie osoby. Byłem w stosownych urzędach w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, z prośbą o wyjaśnienie, co w tej sytuacji powinienem zrobić? Prace za granicą wykonywane są w oparciu o krótkoterminowe kontrakty - kilka dni, 2 tygodnie, najwyższej miesiąc. Stale zmieniamy miejsce pobytu, bo budowy mają różną lokalizację, więc gdzie właściwie powinienem regulować należności z tytułu ubezpieczeń społecznych? W jakimi kraju? Dlaczego nie w Polsce? W końcu firma zarejestrowana jest w Polsce, pracownicy są Polakami, mieszkającymi na stałe w Polsce. W efekcie ZUS potrąca składki od wynagrodzeń moich pracowników tylko za dni, gdy jesteśmy w Polsce.

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie prawa cywilnego i ubezpieczeń społecznych:

W takiej sytuacji wydaje się właściwym złożenie wniosku o wydanie pisemnej interpretacji co do oskładkowania w Polsce. Ważnym jest tutaj wydanie opinii prawnej na podstawie konkretnego przepisu.

Ustalenie bowiem obowiązku składkowego związane jest z wystawianiem przez ZUS w danej miejscowości A1 dla osób ubezpieczonych i wyjeżdżających do pracy. W odniesieniu do wniosków o wydanie pisemnej interpretacji składanych w ZUS właściwe do ich rozpatrywania są wyłącznie dwa Oddziały:

• Oddział ZUS w Gdańsku
• Oddział ZUS w Lublinie

Zgodnie z  art. 10 ust. 1  ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447)  wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów może złożyć przedsiębiorca.

Interpretacja może dotyczyć wyłącznie tych przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę będącego wnioskodawcą daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. 

Wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. 

Przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji jest obowiązany przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. 

Wniosek o wydanie interpretacji zawiera również: 

1. firmę przedsiębiorcy; 
2. oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy; 
3. numer identyfikacji podatkowej (NIP); 
4. numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Ewidencji Działalności Gospodarczej; 
5. adres do korespondencji w przypadku, gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy.

Udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie. Interpretacja zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska w sprawie wraz z uzasadnieniem prawnym oraz pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia. Wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. 

W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. 
Opłatę od wniosku, uiszcza się na rachunek organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej, właściwych do wydania interpretacji albo, jeżeli istnieje taka możliwość, gotówką w kasie tego organu lub jednostki. 

Interpretację wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania przez organ administracji publicznej lub państwową jednostkę organizacyjną kompletnego i opłaconego wniosku. W razie niewydania interpretacji w terminie uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji. 

Interpretacja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, jednakże przedsiębiorca nie może być obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji. 

Interpretacja jest wiążąca dla organów administracji publicznej lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. Nie zmienia się interpretacji, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne skutki prawne. 

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com