Pytanie Czytelnika: Składki na ubezpieczenie chorobowe a zwolnienie lekarskie z powodu ciąży

Gdybym chciała skorzystać z chorobowego z powodu ciąży np. od 1 sierpnia następnego roku, to od kiedy powinnam zacząć opłacać składkę chorobową (obecnie jej nie płacę)? I czy w sierpniu, do 10-tego powinnam jeszcze zapłacić składki za lipiec, czy już nie?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie prawa cywilnego i ubezpieczeń społecznych:

Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:  

1. po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu; 
2. po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Sytuacja przedstawiona w pytaniu dotyczy najprawdopodobniej działalności gospodarczej, dlatego też płatnik powinien opłacić składki na 90 dni przed zaplanowaną ciążą.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą, opłacająca obowiązkowo składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (art. 11 ust. 2 u.s.u.s.). Objęcie ubezpieczeniem następuje na wniosek tej osoby od dnia w nim wskazanego, nie wcześniej jednak, niż od dnia, w którym wniosek został złożony (art. 14 ust. 1 u.s.u.s.).

Od powyższej zasady występuje jednak wyjątek. Jeżeli zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zostanie złożone w ciągu siedmiu dni od dnia rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, wtedy objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia rozpoczęcia działalności lub od dnia wskazanego we wniosku (art. 14 ust. 1 a u.s.u.s.).

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, czyli zadeklarowana podstawa wymiaru. Nie może ona jednak być niższa niż 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ani też nie może przekraczać miesięcznie 250 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (art. 20 ust. 1 i 3 u.s.u.s.).

Obliczona w ten sposób podstawa obowiązuje od trzeciego miesiąca kwartału kalendarzowego przez kolejne trzy miesiące. Pamiętać przy tym należy, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe nie stosuje się ograniczeń występujących przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, które związane są z kwotą rocznego limitu podstawy wymiaru składek (art. 20 ust. 2 u.s.u.s.).

Oznacza to, że nawet jeżeli osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą przekroczy określoną na dany rok kwotę rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z czym wiąże się zaprzestanie opłacania składek za dalszy okres pracy, to nadal należy opłacać zarówno składkę chorobową, jak i wypadkową. Zasada ta ma jednak tylko znaczenie dla osób, które deklarują opłacanie składek od kwoty wyższej niż najniższa podstawa wymiaru składek, czyli 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.