Winiety - kiedy trzeba je mieć, gdzie je kupić i ile kosztują?

Wybierasz się samochodem za granicę? Upewnij się, jakie opłaty będziesz musiał ponieść i w jakiej formie trzeba to zrobić. W wielu krajach obowiązują winiety, czyli naklejki na szybę pojazdu, które stanowią dowód uregulowania należności za przejazd płatnymi odcinkami dróg. Zobacz, gdzie panują takie zasady, jak kupić winiety i ile to kosztuje.

Czym są winiety i do czego służą?

Winieta ma formę naklejki przeznaczonej do umieszczenia w widocznym miejscu pojazdu, zwykle na przedniej szybie. Stanowi dowód uiszczenia jednej z opłaty, czyli na przykład:

• rejestracyjnej,
• drogowej,
• ubezpieczeniowej
• autostradowej.

Osoby planujące zagraniczną podróż z pewnością są najbardziej zainteresowane winietami drogowymi i autostradowymi. Potwierdzają one, że kierujący uiścił opłatę za przejazd drogą, która jest płatna.
Trzeba pamiętać, że nie ma ogólnoeuropejskich przepisów regulujących stosowanie winiet. Każdy kraj może ustalać własne zasady. W niektórych regionach płaci się tylko za konkretne rodzaje dróg, w innych za dane odcinki, a w jeszcze innych zakup winiety jest wymagany już podczas przekraczania granicy.
Jeśli więc wybierasz się do innego kraju, sprawdź, jakie zasady obowiązują w regionach, po których będziesz się poruszać.

Winiety 2023 – gdzie obowiązują?

W 2023 roku winiety obowiązują w następujących krajach europejskich:

• Austria,
• Czechy,
• Słowacja,
• Węgry,
• Bułgaria,
• Łotwa (tylko samochody osobowe od 3 do 3,5 t),
• Rumunia,
• Słowenia,
• Szwajcaria.

Trzeba jednak mieć świadomość, że brak danego kraju na powyższej liście nie oznacza, że poruszanie się po jego drogach jest zawsze darmowe. W wielu państwach opłatę wnosi się na bramkach autostradowych (podobnie jak na niektórych odcinkach autostrad w Polsce). Niektóre z takich wjazdów działają automatycznie, w innych należność pobierają zatrudnieni pracownicy.
Dlatego zawsze przed wyjazdem warto sprawdzić, jak wygląda kwestia płatności za przejazdy drogami, aby nie narazić się na kłopoty.

Gdzie kierowcy mogą jeździć bez winiet w 2023?

Lista krajów, w których winiety w 2023 roku nie obowiązują, jest stosunkowo długa. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że często opłaty obejmują tylko niektóre odcinki (na przykład wybrane autostrady, tunele, mosty).
Zróżnicowane stawki za poruszanie się po drogach dotyczą między innymi:

• Grecji,
• Francji,
• Macedonii,
• Serbii,
• Włoch,
• Portugalii.

To oznacza, że po niektórych drogach można jeździć zupełnie bezpłatnie, natomiast wybrane z nich wymagają zakupu winiety lub wniesienia płatności na bramkach.
Natomiast na darmowe przejazdy (z niewielkimi wyjątkami) można liczyć w:

• Belgii,
• Danii,
• Estonii,
• Finlandii,
• Holandii,
• Liechtensteinie,
• Litwie,
• Luksemburgu,
• Niemczech,
• Rosji,
• Szwecji,
• Ukrainie,
• Wielkiej Brytanii.

W tych krajach co do zasady podróżuje się bezpłatnie. W niektórych miejscach może być jednak konieczność wniesienia opłaty. Dotyczy to na przykład przejazdu przez tunel na trasie Sozina – Podgorica – Bar w Czarnogórze lub korzystania z mostów Motala, Sundsvall, Oresund i Svinesund w Szwecji.

Rodzaje winiet

Winieta jest potwierdzeniem dokonania opłaty. Co ciekawe, nie zawsze musi mieć ona fizyczną formę, czyli być naklejką do umieszczenia na szybie. Coraz częściej są wykorzystywane winiety elektroniczne. Powoli wypierają one te tradycyjne, ponieważ są dużo wygodniejsze. Nie trzeba kupować ich w stacjonarnym punkcie sprzedaży, gdyż zwykle można to zrobić przez Internet.
To duże ułatwienie dla kierowców. Nie muszą oni zjeżdżać na przykład na stację paliw czy zatrzymywać się na granicy, by dokonać opłaty.  Mogą to zrobić przez aplikację. Nie ma też konieczności naklejania niczego na szybę, co dla wielu kierowców jest sporą zaletą.

Okres ważności winiet

Winiety różnią się nie tylko formą, ale także czasem obowiązywania. Zobacz, z jakimi rodzajami opłat możesz się spotkać, podróżując po Europie.

• winiety weekendowe – dostępne na przykład w Bułgarii,
• winiety tygodniowe – również można z nich skorzystać w Bułgarii,
• winiety 10-dniowe – kupisz je w Austrii i na Słowacji,
• winiety miesięczne – obowiązują w Czechach,
• winiety 2-miesięczne – popularne w Austrii,
• winiety 3-miesięczne – taką opłatę można uiścić w Bułgarii,
• winiety roczne – winietę na 12 miesięcy można kupić na Węgrzech.

Dzięki sporemu wyborowi winiet można dopasować czas ich obowiązywania do swoich potrzeb. Jeśli na przykład jedziesz na dłuższy urlop może Ci się przydać opcja 2-tygodniowa. Natomiast gdy jedynie przejeżdżasz przez dany kraj bez zatrzymywania się, możesz wybrać winietę jednorazową lub jednodniową.
Przed wyjazdem zawsze warto się upewnić, jakie opcje są dostępne na terenie danego kraju. Nie ma ogólnych zasad, które obowiązują w całej Unii Europejskiej.

Brak winiety – co za niego grozi?

Jeśli nie wykupisz winiety pomimo tego, że na danej trasie ona obowiązuje, możesz narazić się na mandat. Trzeba zatem bardzo uważać, czy nie wjeżdża się na płatny odcinek bez uiszczenia opłaty. Podczas podróżowania po regionach, których się nie zna, łatwo o pomyłkę. A tam, gdzie opłat nie wnosi się na bramkach, można nieświadomie złamać przepisy, nie płacąc za przejazd.
Nie warto ryzykować, ponieważ mandaty za brak opłaty mogą być spore. Ich wysokość każdy kraj może ustalać według własnych zasad. Niewykupienie winiety może skutkować w poszczególnych państwach następującymi karami:

• Austria  – mandat 120 EUR za brak winiety i 240 EUR za manipulacje przy winiecie,
• Słowacja – mandat w kwocie od 140 do 700 EUR,
• Czechy – mandat maksymalnie do 20 000 CZK,
• Bułgaria – kara finansowa od 300 do 3000 BGN (w zależności od rodzaju pojazdu),
• Rumunia – kara do wysokości 4500 RON,
• Słowenia – opłata dodatkowa 300 EUR,
• Szwajcaria – mandat 200 CHF + koszt winiety,
• Węgry – kara w wysokości 16 220 HUF (dla kategorii pojazdu D1/D2) – gdy mandat zostanie zapłacony w ciągu 60 dni lub 64 850 HUF, gdy kierowca zrobi to po upływie 60 dni.

Jak kontrolowane są winiety?

Możesz się zastanawiać, jak służby kontrolują obecność winiet. Rzadko przecież na poboczu stoją patrole, które mogą to zweryfikować. Trzeba wiedzieć, że odczytywanie naklejek na szybach odbywa się w sposób automatyczny poprzez system kamer umieszczony nad danymi odcinkami dróg. Najczęściej robią one zdjęcia samochodom wjeżdżającym na dany odcinek.
Na winietach znajduje się numer rejestracyjny – po zakupie naklejki należy go wpisać w oznaczonym miejscu. Wykonanie fotografii i przekazanie jej do systemu umożliwia więc zweryfikowanie, czy samochód o danym numerze rejestracyjnym ma ważną winietę.
Pamiętaj, że brak bramek ani innego fizycznego punktu kontroli opłat nie zwalnia Cię z konieczności ich ponoszenia. Systemy kamer działają bardzo dokładnie, dlatego jest mała szansa, że unikniesz mandatu.

Czy po zakupie winiety od razu jest ona ważna?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób uiszczasz opłatę. Jeśli kupiłeś naklejkę w punkcie stacjonarnym, to po wpisaniu numeru rejestracyjnego i umieszczeniu jej na szybie, możesz od razu poruszać się po płatnych odcinkach dróg.
Jeśli natomiast płacisz przez Internet, czyli korzystasz z e-winiety, musisz dokładnie zapoznać się z warunkami korzystania z takiego systemu. W niektórych krajach, na przykład w Austrii, ważność winiety zaczyna się dopiero po kilku dniach od zakupu. Dlatego zawsze upewniaj się, że opłata już obowiązuje, by nie narazić się na karę.
Weź też pod uwagę, że winieta jest przypisana do danego pojazdu, ponieważ znajduje się na niej jego numer rejestracyjny. To znaczy, że nie możesz przekleić naklejki na szybę innego auta. W takiej sytuacji straci ona ważność.
Niektóre kraje przewidują również surowe kary za manipulowanie przy winietach, czyli na przykład zamazywanie ich danych czy podrabianie numerów. Pamiętaj, że takie działanie jest nieopłacalne. Naklejki na szybę czy e-winiety zwykle nie kosztują zbyt dużo. Nie ma więc sensu narażać się na karę z chęci zaoszczędzenia niewielkiej kwoty.

Podsumowanie

• Winiety najczęściej mają formę naklejek do umieszczenia na szybie pojazdu. Mogą występować również w wersji cyfrowej.
• Służą do potwierdzenia dokonania opłaty, zwykle za przejazd płatnym odcinkiem drogi.
• Każdy kraj może ustalać własne zasady dotyczące wysokości opłat drogowych oraz sposobu ich uiszczania.
• Mandaty za brak winiety zwykle są wysokie, dlatego przed podróżą warto się dowiedzieć, jakie opłaty będą wymagane i jak najwygodniej zapłacić za przejazd.