Wszystkie elementy wchodz±ce w sk³ad instalacji o¶wietleniowej i sygnalizacyjnej maj± zapewniæ bezpieczeñstwo ruchu, umo¿liwiæ odpowiedni± obs³ugê pojazdu oraz gwarantowaæ komfort podró¿y kierowcy i jego pasa¿erom. Aby by³o to mo¿liwe, kierowca musi zadbaæ o ich odpowiedni± sprawno¶æ techniczn± i poprawne wykorzystanie. Sprawd¼, jakie ¶wiat³a wystêpuj± w samochodzie osobowym i jakie pe³ni± funkcje.
Jakie s± rodzaje ¶wiate³ w samochodzie?
¦wiat³a samochodowe to bardzo szeroka kategoria, która dzieli siê na ¶wiat³a wewnêtrzne (o¶wietlenie kabiny, przedzia³u silnika i przestrzeni baga¿owej) i zewnêtrzne. Kwestiê zastosowania o¶wietlenia samochodowego reguluj± unijne i krajowe akty prawne. Zgodnie z ich tre¶ci± auto powinno byæ wyposa¿one w zewnêtrzne:
-
¶wiat³a o¶wietleniowe (drogowe, mijania, przeciwmg³owe przednie, cofania) s³u¿±ce o¶wietlaniu drogi przed i za pojazdem;
-
¶wiat³a sygna³owe (pozycyjne, hamowania, kierunku jazdy, awaryjne, przeciwmg³owe tylne, postojowe) odpowiadaj±ce za ostrzeganie innych kierowców, rowerzystów i pieszych o po³o¿eniu pojazdu na drodze;
-
¶wiat³a rozpoznawcze (tablicy rejestracyjnej, uprzywilejowania) pozwalaj±ce na identyfikacjê pojazdu;
-
¶wiat³a odblaskowe informuj±ce innych uczestników ruchu o po³o¿eniu pojazdu, gdy nie dzia³a silnik.
Przepisy prawa dok³adnie okre¶laj± rodzaj, liczbê, barwê, widoczno¶æ, zasiêg i rozmieszczenie poszczególnych rodzajów ¶wiate³.
¦wiat³a drogowe
¦wiat³a drogowe (barwa bia³a lub ¿ó³ta selektywna) s± powszechnie okre¶lane mianem
d³ugich. Taki przydomek zyska³y nie bez przyczyny, bo o¶wietlaj± drogê w odleg³o¶ci co najmniej 100 m przed pojazdem. Cechuj± siê symetryczno¶ci± co oznacza, ¿e o¶wietlaj± w jednakowy sposób praw± i lew± stronê jezdni. Ich stosowanie dopuszcza siê od zmierzchu do ¶witu na nieo¶wietlonych drogach biegn±cych np. przez las czy teren niezabudowany. Na wykorzystanie ¶wiate³ drogowych zezwala siê tylko wtedy, gdy nie powoduj± one o¶lepiania innych uczestników ruchu. Co wa¿ne, nie powinny byæ u¿ywane w czasie mijania siê z innymi kierowcami.
¦wiat³a drogowe:
-
o¶wietlaj± drogê w bardzo dalekiej odleg³o¶ci;
-
mog± byæ u¿ywane do dawania sygna³ów informuj±cych o niebezpieczeñstwie, o ilenie o¶lepiaj± przy tym pozosta³ych kierowców, rowerzystów czy pieszych.
¦wiat³a mijania
¦wiat³a mijania (barwa bia³a lub ¿ó³ta selektywna) o¶wietlaj± drogê przed pojazdem na dystansie co najmniej 40 m. Charakteryzuje je asymetria, bo bardziej o¶wietlaj± praw± stronê jezdni. Dziêki temu w mniejszym stopniu o¶lepiaj± kierowców nadje¿d¿aj±cych z naprzeciwka, a tak¿e poprawiaj± widoczno¶æ pieszych i rowerzystów przemieszczaj±cych siê poboczem.
¦wiat³a mijania:
-
o¶wietlaj± drogê przed pojazdem na niewielk± odleg³o¶æ;
-
musz± byæ u¿ywane w tunelach, w czasie holowania i przy pogorszonej widoczno¶ci spowodowanej np. mg³±, opadami atmosferycznymi czy zadymieniem.
Krajowe przepisy narzucaj± konieczno¶æ jazdy z w³±czonymi ¶wiat³ami mijania przez ca³± dobê, chyba ¿e auto wyposa¿ono w ¶wiat³a do jazdy dziennej.
¦wiat³a do jazdy dziennej
¦wiat³a do jazdy dziennej (barwa bia³a) s± nieobowi±zkowe i stanowi± bardziej ekonomiczn± alternatywê dla klasycznych ¶wiate³ mijania. Powinny znajdowaæ siê nie dalej, ni¿ 40 cm od bocznego obrysu pojazdy. Ponadto musz± byæ oddalone od siebie o co najmniej 60 cm. Mo¿na je wykorzystywaæ w ci±gu dnia przy odpowiedniej przejrzysto¶ci powietrza jako legalny zamiennik ¶wiate³ mijania.
¦wiat³a do jazdy dziennej:
-
pomagaj± zmniejszyæ zu¿ycie ¶wiate³ mijania, których wymiana jest przewa¿nie dro¿sza;
-
korzystnie wp³ywaj± na wygl±d samochodu.
¦wiat³a przeciwmg³owe przednie
¦wiat³a przeciwmg³owe przednie (barwa bia³a lub ¿ó³ta selektywna) okre¶la siê te¿ potocznie jako
przeciwmgielne. Maj± postaæ 2 symetrycznie ulokowanych reflektorów o specjalnej budowie przes³oniêtych przes³on±, która zapobiega kierowaniu wi±zki ¶wiat³a do góry. Mog± byæ stosowane niezale¿nie przy w³±czonych ¶wiat³ach mijania i drogowych. Co do zasady, daj± ma³o intensywne ¶wiat³o i nie mog± o¶lepiaæ innych kierowców czy pieszych.
¦wiat³a przeciwmg³owe przednie:
-
o¶wietlaj± drogê w czasie pogorszonej widoczno¶ci;
-
s± stosowane na specjalnie oznaczonych drogach krêtych od zmierzchu do ¶witu.
¦wiat³a cofania
¦wiat³a cofania (barwa bia³a) to w zale¿no¶ci od modelu 1 lub 2 lampy umieszczone z ty³u pojazdu. Zapalaj± siê po w³±czeniu wstecznego biegu przy w³±czonym silniku. Nie powinny o¶lepiaæ innych uczestników ruchu drogowego.
¦wiat³a cofania:
-
o¶wietlaj± drogê za samochodem w czasie cofania;
-
informuj± innych uczestników ruchu o wykonywanym manewrze.
¦wiat³a pozycyjne
¦wiat³a pozycyjne przednie (barwa bia³a, rzadziej ¿ó³ta selektywna) i tylne (barwa czerwona) stanowi± podstawowe wyposa¿enie samochodów osobowych. W pojazdach i przyczepach, których d³ugo¶æ przekracza 6 m stosuje siê równie¿ ¶wiat³a pozycyjne boczne (barwa ¿ó³ta).
¦wiat³a pozycyjne:
-
informuj± innych uczestników ruchu o po³o¿eniu pojazdu w czasie jazdy i postoju;
-
musz± byæ widoczne na odleg³o¶æ co najmniej 300 m przy dobrej przejrzysto¶ci powietrza.
¦wiat³a hamowania
¦wiat³a hamowania (barwa czerwona) umieszcza siê symetrycznie z ty³u pojazdu. Licz± od 2 do 4 i zapalaj± siê w momencie naci¶niêcia hamulca roboczego. Dlatego potocznie okre¶la siê je równie¿ jako
¶wiat³a stopu. Co do zasady powinny byæ widoczne w pe³nym s³oñcu z dystansu co najmniej 30 m.
¦wiat³a hamowania:
-
informuj± innych kierowców o hamowaniu;
-
s± znacznie lepiej widoczne, ni¿ ¶wiat³a pozycyjne tylne.
Kierunkowskazy
¦wiat³a kierunku jazdy (barwa ¿ó³ta selektywna), tzw. kierunkowskazy, zapalaj± siê i gasn± z okre¶lon± czêstotliwo¶ci±. S± umiejscowione parami z przodu, z ty³u i z boku pojazdu. Przekazuj± informacjê o wykonywanym manewrze.
Kierunkowskazy:
-
komunikuj± zamiar wyprzedzania;
-
informuj± o zmianie pasa ruchu;
-
sygnalizuj± zmianê kierunku jazdy.
¦wiat³a awaryjne
¦wiat³a awaryjne (barwa ¿ó³ta), w przeciwieñstwie do innych typów o¶wietlenia, dzia³aj± przy unieruchomionym silniku. Po ich w³±czeniu nastêpuje równoczesne pulsowanie wszystkich kierunkowskazów.
¦wiat³a awaryjne:
-
ostrzegaj± innych kierowców o niebezpieczeñstwie, np. o wypadku drogowym;
-
informuj± o postoju spowodowanym uszkodzeniem pojazdu.
¦wiat³a przeciwmg³owe tylne
¦wiat³a przeciwmg³owe tylne (barwa czerwona) to 1 lub 2 lampy znajduj±ce siê z ty³u samochodu co najmniej 10 cm od ¶wiat³a stop. Wyró¿niaj± siê znacznie silniejszym natê¿eniem, ni¿ ¶wiat³a pozycyjne. Mog± byæ u¿ywane przy widoczno¶ci poni¿ej 50 m, a przy nieuzasadnionym zastosowaniu czêsto o¶lepiaj± kierowców jad±cych za pojazdem.
¦wiat³a postojowe
¦wiat³a postojowe przednie (barwa bia³a) i tylne (barwa czerwona) stanowi± nieobowi±zkowe wyposa¿enie samochodów osobowych. Przewa¿nie montuje siê je w pojazdach, których d³ugo¶æ przekracza 6 m, a szeroko¶æ — 2 m. W³±cza siê je przy pogorszonej widoczno¶ci wy³±cznie w czasie postoju.
¦wiat³a tablicy rejestracyjnej
¦wiat³o tablicy rejestracyjnej (barwa bia³a) w³±cza siê synchronicznie z o¶wietleniem pozycyjnym. Ma o¶wietlaæ rejestracjê w taki sposób, aby da³o siê odczytaæ jej numer. Co wa¿ne, ¶wiat³o nie mo¿e byæ widoczne bezpo¶rednio z ty³u pojazdu.
¦wiat³a odblaskowe
W samochodach wyró¿nia siê ¶wiat³a odblaskowe tylne (barwa czerwona), boczne (barwa ¿ó³ta) i przednie (barwa bia³a). Musz± byæ dobrze widoczne przy o¶wietleniu ¶wiat³ami innych pojazdów znajduj±cych siê co najmniej 150 m od auta.
Podsumowanie
-
O¶wietlenie samochodu w bezpo¶redni sposób wp³ywa na bezpieczeñstwo i komfort jazdy.
-
¦wiat³a zewnêtrzne dziel± siê na o¶wietleniowe, sygna³owe, rozpoznawcze i odblaskowe. Zapewniaj± odpowiedni± widoczno¶æ z przodu i z ty³u pojazdu oraz informuj± innych uczestników ruchu o po³o¿eniu samochodu w czasie jazdy i postoju.
-
¦wiat³a mijania zaliczaj± siê do kategorii ¶wiate³ o¶wietleniowych i powinny byæ w³±czone przez ca³± dobê. Zasada ta nie dotyczy pojazdów wyposa¿onych w ¶wiat³a do jazdy dziennej, które mo¿na stosowaæ od ¶witu do zmierzchu jako zamiennik ¶wiate³ mijania.