Pytanie Czytelnika: Czy ZUS ma rację, żądając okazania umowy o pracę za praktyki?

Ukończyłam Zasadniczą Szkołę Handlową w latach 1965 -1968. W drugim i trzecim roku nauki miałam po trzy dni szkoły i trzy dni praktyki w sklepie. Za te dwa lata praktyki zdałam egzamin z ukończenia praktycznej nauki zawodu i otrzymałam świadectwo ukończenia praktycznej nauki zawodu z oceną. W bieżącym roku skończyłam 60 lat i złożyłam papiery na emeryturę. Pani w ZUS wymaga ode mnie indywidualnej umowy o pracę ze względu, że w latach 1966-1968 byłam nieletnia. Proszę mi powiedzieć, jak to jest naprawdę. Czy urzędniczka ma rację?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie ubezpieczeń społecznych.

NIE. Urzędniczka na podstawie art. 6.2 ustawy emerytalnej, powinna poinformować o tym iż:
Ubezpieczony urodzony po dniu 31 grudnia 1948 r. nabywa prawo do emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego (art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, t.jedn.: Dz. U. 2009 r. Nr 153 poz. 1227;), wynoszącego:
- 60 lat dla kobiet,
- 65 lat dla mężczyzn.
 
Wymiar emerytury dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. zależy od:

• zgromadzonych i zwaloryzowanych składek i ewentualnie kapitału początkowego,
• wybranego momentu przejścia na emeryturę,
• średniej dalszej długości trwania życia.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi suma zwaloryzowanych składek, zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego.
 
Artykuł 26 u.e.r. określa zasady, według których ustala się wysokość emerytury, a mianowicie emeryturę stanowi kwota uzyskana w wyniku podziału podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.
 
Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach, zaś średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla kobiet i mężczyzn i wyraża się w miesiącach. Tablice trwania życia ogłasza corocznie Prezes GUS w „Monitorze Polskim” (art. 26 ust. 4 u.e.r.). Są one podstawą przyznania emerytur na wnioski zgłaszane w okresie od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego.
 
Nowa emerytura przysługuje wszystkim ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., więc również tym osobom, które nie podlegały ubezpieczeniu od dnia 1 stycznia 1999 r. (tj. od dnia wejścia w życie obowiązującej obecnie u.e.r.) i cały swój staż ubezpieczeniowy przebyły przed tą datą.
 
Zgodnie z art. 6.2 ustawy e.r. Za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową,

Dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 ze zm.) za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 6 ust. 2 tej ustawy, nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę opłacania przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne.

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 6 kwietnia 2007 r. II UK 185/2006.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.)
 
Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com