Pytanie Czytelnika: Jakie są konsekwencje umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia?

Pracuję w szklarni, a umowę podpisałem z firmą pośredniczącą. Chciałbym wiedzieć, czy jeśli pośrednik zwolni mnie z pracy, to będę musiał odczekać jakiś czas, zanim zwiążę się z kolejnym pośrednikiem, który ewentualnie mógłby mnie zatrudnić na stanowisku podobnym do obecnego?

Odpowiedzi udziela Przemysław Gogojewicz, ekspert w zakresie prawa cywilnego i ubezpieczeń społecznych:

Przeważnie zapisy umowy pośrednictwa pracy nie zawierają klauzul zabraniających podejmowania pracy u innego pośrednika, czy bezpośrednio u pracodawcy, jednakże podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest sama umowa, która wnosi, bądź nie takowe zapisy.

Art. 101(1) K.p. stanowi bowiem, iż w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik może zostać zobowiązany do nieprowadzenia działalności konkurencyjnej wobec swego szefa oraz do rezygnacji ze świadczenia pracy na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia jest zawierana z pracownikami mającymi dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. W umowie pracodawca i pracownik powinni określić rodzaj działalności konkurencyjnej, od której pracownik ma obowiązek się powstrzymać.

Pracodawca nie może jednak zakazać prowadzenia pracownikowi wszelkiej działalności (podejmować wszelkiej pracy). Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej musi być odniesiony do przedmiotu działalności pracodawcy, określonego w przepisach prawa lub postanowieniach aktów założycielskich, statutów lub umów tworzących dany podmiot prawa, wobec czego umowa o zakazie konkurencji nie może zawierać postanowień, które zobowiązywałyby pracownika do niepodejmowania działalności nie pokrywającej się z przedmiotem działalności pracodawcy.

Pracodawca, który poniósł szkodę na skutek naruszenia przez pracownika umowy o zakazie konkurencji może dochodzić jej naprawienia na zasadach określonych przez przepisy kodeksu pracy o odpowiedzialności materialnej pracowników. Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przekraczać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Odmiennie jest w przypadku, gdy pracownik wyrządził szkodę z winy umyślnej. Wówczas pracownik ma obowiązek naprawić szkodę w pełnej wysokości. 

Przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa przez osobę, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy przez okres trzech lat od jego ustania, jeśli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy, jest czynem nieuczciwej konkurencji.

Tajemnica przedsiębiorstwa obejmuje nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, w stosunku do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

W przypadku podjęcia przez pracownika działalności konkurencyjnej może dojść do naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Jednakże wykorzystanie przez pracownika we własnej działalności gospodarczej informacji, co do których przedsiębiorca (pracodawca) nie podjął niezbędnych działań w celu zachowania ich poufności, należy traktować jako wykorzystanie powszechnej wiedzy, do której przedsiębiorca (pracodawca) nie ma żadnych ustawowych uprawnień.

Podstawa prawna:
Ustawa kodeks pracy ( Dz. U. z 1998 Nr 21 poz. 94 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com